Het lijkt een eeuwigheid geleden dat ik via het boek 'De IJzeren Man' (Iron John) van de dichter Robert Bly in aanraking kwam met mannengroepen. Of beter nog, ik maakte het prille begin mee van de jaren '90 mannengroepen.
Opgegroeid zonder een vader-figuur in het gezin, had ik een enorme dorst naar mannenenergie. Ik voelde ook het gemis van een initiatie van jongen naar man. Niet veel later drong het besef door, dat in de Westerse cultuur, waar ik ondertussen onderdeel van was geworden, heel veel initiaties en rituelen verloren waren gegaan. Als cultuur is dat een enorme verarming.
Ja, er zijn nog wel enkele rituelen overgebleven. Met name rond geboorte en overlijden. En zeker rond geboortes zijn er zelfs enkele 'rituelen' bijgekomen. Baby showers en van nog recentere datum zijn de gender reveal parties. Bij die laatste heb ik serieus mijn twijfels over de meerwaarde voor alle betrokkenen.
...dat in de Westerse cultuur veel initiaties en rituelen verloren waren gegaan. Als cultuur is dat een enorme verarming...
Mijlpalen
Rituelen zijn markeringen waarbij je van de ene fase overgaat in een nieuwe fase. Bij geboorte en overlijden is dat heel duidelijk. Van vrouw wordt je ineens moeder, en van man ben je ineens vader. Je wordt weduwe of weduwnaar. Je wordt wees en voor het ondenkbare van het verliezen van een kind, hebben we niet eens een woord.
Een woordeloze en rauwe mijlpaal in je leven.
Rituelen helpen in het maken van die transitie. Bij een overlijden is het een essentieel onderdeel van het rouwproces, van het afscheid. Fysiek afscheid kunnen nemen van een overledene is van levensbelang, hoe raar het ook mag klinken. Mensen die bijvoorbeeld te maken krijgen met een vermissing kunnen getuigen van hoeveel moeizamer dat proces kan verlopen, als er geen fysiek afscheid mogelijk is.
Afscheid en jouw Cirkel
Een goed ritueel heeft in zich altijd het element van afscheid en een verwelkoming van de nieuwe hoedanigheid, los van of je dat nu wel of niet prettig vindt. Wederom de voorbeelden rond een geboorte, een overlijden maar ook de vrijgezellenfeesten voorafgaand aan een huwelijk.
Minstens net zo belangrijk is dat de meeste rituelen een gemeenschap's ding zijn. Het is iets wat je samen doet. Het heeft totaal geen waarde als je als jongeman besluit om in je eentje het bos in te trekken, twee dagen later weer te verschijnen en jezelf daarmee tot man te verklaren.
Dat is niet hoe het werkt. Je vader, je opa, je ooms, oudere neven en alle andere oudere mannen in je cirkel, sturen jou naar buiten, geven jou de opdrachten en uitdagingen, begeleiden je initiatie en pas als je die met goed gevolg hebt volbracht, dan en pas dan, word je door hen opgenomen in de kring met mannen! Zo en niet anders. Een gemeenschap's ding dus.
En dat is voor vrouwen niet anders. Het feit dat je als meisje voor het eerst menstrueert maakt je nog niet automatisch tot vrouw. Ja, je bent vanaf dan vruchtbaar, maar dat is niet hetzelfde. In het ideale geval richten je oma, je moeder, tantes, oudere nichten en alle oudere vrouwen in je cirkel, een feest in ter ere van jou. Er wordt voor je gezorgd, er wordt gelachen, er worden verhalen verteld, er worden adviezen gegeven en het Baarmoeder-ritueel wordt samen met jou opgevoerd. En pas daarna word je opgenomen in de cirkel van vrouwen. Een gemeenschap's ding dus.
Clean Cut en Schone Lei
Terug naar dat element van afscheid nemen en waarom dat zo belangrijk is. Voor mij als sjamaan is alles energie. Ik zeg niks vreemds wanneer ik stel dat we allemaal met energiedraden met elkaar verbonden zijn. De meeste van die verbindingen zijn vluchtig. Maar met onze familie, ouders, broers en zussen, geliefden en kinderen, en beste vrienden kunnen die draden verworden tot kabels.
En dat kan na verloop van tijd ook verworden tot een niet voedende connectie. Een band waarop je energetisch leegloopt. Daarom is het belangrijk dat er een duidelijk afscheid is van kind van je ouders zijn, opdat je je eigen persoon kan worden. Anders blijf je altijd je moeder's of vader's kindje. Het effect dat je al twintig jaar druk bezig bent met persoonlijke ontwikkeling, maar als 50-er of 60-er, eenmaal op bezoek bij je ouders toch weer in de oude patronen vervalt.
Of na jaren in een relatie te hebben gezeten, die uiteindelijk uitmondde in een (vecht-)scheiding, denken dat je er overheen bent. Maar zodra je weer met elkaar te maken hebt, zeg maar iets rond de kinderen, kunnen jullie nog steeds niet normaal tegen elkaar doen.
Oftewel, de energiebanden tussen jullie zijn nog steeds niet doorgesneden. Dus ja, ik stel dat er ook bij een scheiding ritueel afscheid genomen moet worden. Juist vanwege het belang van een 'clean cut', een duidelijke markering van ervoor en erna. De viering van een nieuwe fase in je leven, ook als daar verdriet bij zit.
Het zal je wellicht verbazen hoe vaak ik tijdens een sessie met een client, niet-voedende banden en kabels moet doorsnijden. En hoe belangrijk dat ook is, het meest belangrijke werk begint daarna, namelijk vergeving en dankbaarheid voor het geleerde. Maar dat is een onderwerp voor een andere keer.
Alles verdient een Ritueel
Wat ik dus voorstel is dat we alles, of in ieder geval, zoveel mogelijk keerpunten in ons leven vieren door middel van een ritueel. Dus niet alleen geboorte en dood, maar letterlijk alles daar tussen in:
Je eerste woordjes, je eerste stapjes, je eerste tandjes, je eerste wisseling van die tandjes, je eerste schooldag, je eerste verliefdheid, je eerste liefdesverdriet, al je verjaardagen, je eerste keer klaarkomen, je eerste snor, je eerste bh, je eerste menstruatie, opgenomen worden in de kring van mannen, opgenomen worden in de kring van vrouwen, iedere verhuizing, ieder diploma of certificaat, iedere keer dat je besluit om met iemand samen te wonen, alle trouwerijen, alle (echt)scheidingen, iedere nieuwe baan, iedere carrière die je afsluit, ieder moment dat je afscheid moet nemen van een vaardigheid of levensfunctie, je meno- of penopauze, etc.
Alles, maar dan ook echt alles.
En daar bovenop ook nog eens alle wisselingen van de seizoenen.
Van Viering naar Viering
Vier het Leven in al zijn grootsheid met de mooie en minder mooie, zelfs donkere kanten.
Het vieren van al die fases, al die cycli, geeft verbinding. Verbinding met jezelf, met je omgeving (dat gemeenschap's ding, weet je wel), met je familie en stamboon, en ook met de Natuur, waar je niet los van staat.
En met iedere viering, met ieder ritueel, veeg je in belangrijke mate je lei weer schoon. Geen energiedraden meer die je gevangen houden in een verleden, dat per definitie voorbij is. Een reset, een pauze, een moment om om te kijken in verwondering en stil te staan bij je groei.
En dit alles, in het kort, is waarom het van Levensbelang is om je Leven te ritualiseren.
Rest nog de vraag: wat is het eerstvolgende dat je kunt gaan vieren, of waarschijnlijker, welke voorbije fases in je leven vragen nog om een afscheidsritueel?
Voel je vrij om het hieronder te delen in de commentaren...
Deze post is onderdeel van de Challenge44. Klik hier voor de uitleg over het hoe en waarom van deze challenge.
Credits foto: Erwan Hesry
